Phát Hiện Thành Phố Cổ Đại Lớn Nhất Ai Cập Cổ Đại 3000 Năm Trước

Biography / Background Qualifications Employment History Science Awards Education Projects Publications / Books Workshop papers Science blogs Teaching subjects

Khái quát: khu vực Bắc Phi cùng Tây Á (thường được xác minh dưới tên thường gọi Trung Đông hoặc Trung Cận Đông theo nghĩa trang - thiết yếu trị hiện nay đại) là nơi lộ diện những nền văn minh truyền thống nhất trong lịch sử dân tộc nhân loại. Ở khu vực này đã từng tồn tại mọi nền văn minh rực rỡ như Ai Cập, Lưỡng Hà (song ko được cải tiến và phát triển nối tiếp) cùng nền văn minh Ả Rậpcó tác động sâu sắc đẹp tới lịch sử vẻ vang phát triển văn hóa, lộng lẫy nhân loại.

VĂN MINH AI CẬPĐiều kiện tự nhiên – dân cư và tiến trình lịch sử dân tộc của Ai CậpĐiều kiện thoải mái và tự nhiên và dân cưĐiều khiếu nại tự nhiên:

+ Ai Cập nằm ở vị trí Đông Bắc Châu Phi, là một thung lũng dài, nhỏ nhắn nằm dọc từ lưu vực sông Nin. Sông Nin cực kì quan trọng so với đời sống kinh tế và ngơi nghỉ của người dân Ai Cập, cung ứng nước và làm cho dải đồng bởi phù sa màu sắc mỡ, độc nhất là vùng tam giác Hạ Ai Cập. Sông Nin tạo điều kiện cho người Ai Cập sớm phi vào xã hội thanh nhã và tác động sâu sắc tới đời sông cư dân, nên bạn ta nói “Ai Cập là bộ quà tặng kèm theo phẩm của sông Nin”.

Sông Nin là dòng sông dài nhất nhân loại (6700km), chảy theo hướng từ phái mạnh (vùng rừng núi Nubi) lên phía Bắc, đổ ra biển Địa Trung Hải. Sông Nin có lượng nước đa dạng mẫu mã và tăng lên và giảm xuống theo mùa: mùa mưa, nước dưng ngập bờ, mùa thô nước rút, để lại 2 bên triền sông dải đồng bởi phù sa màu mỡ. Do có sông Nin yêu cầu Ai Cập sẽ không trở thành một sa mạc khô hạn như Li Bi làm việc phía Tây. Tín đồ ta nói sông Nin làm cho những thảm hoa trên cánh đồng cat rộng lớn.

+ Ai Cập tương đối gián đoạn với trái đất bên ngoài, sự cách quãng này do biên giới tự nhiên tạo ra. Người Ai Cập chỉ hoàn toàn có thể tới châu Á theo đường đi bộ qua eo đất hẹp Sinai (sau này kênh đào Xuyê được kiến tạo qua eo đất này)

Đông giáp biển Đỏ, phân cách Ai Cập cùng với châu ÁTây là sa mạc Libi, khô nóng
Nam là vùng rừng núi Nubi rậm rạp
Bắc: hải dương Địa Trung Hải

Sự đứt quãng với phía bên ngoài cũng tạo cho đặc trưng riêng biệt của văn hoá Ai Cập (tương đối đóng kín).

+ tài nguyên khoáng sản: Ai Cập có nhiều khoáng sản như đồng, vàng, bội bạc và không hề ít mỏ đá vôi. Đó là nguyên liệu để làm công cầm cố sản xuất và vật liệu xây dựng. Các Kim trường đoản cú tháp đều xây dựng bằng nguồn vật liệu đá sẵn có.

Dân cư:

+ Thời kỳ thứ đá cũ hoàn toàn có thể thổ dân Châu Phi đang sinh sống làm việc đây.

+ Sau này có thể một phần tử của tộc Hamit từ Tây Á vào hạ du sông Nin và đồng điệu với thổ dân sinh sống đây tạo nên người Ai Cập. Nói chung về phương diện nhân chủng, cư dân Ai Cập thời cổ đại khá nhất quán và định hình lâu dài.

+ Về sau, lúc Ai Cập phía trong lãnh thổ đế quốc Ả Rập, cư dân Ai Cập bị đồng hóa với người Ả Rập, vốn có bắt đầu Trung Á.

Các giai đoạn lịch sử vẻ vang của Ai Cập cổ đại

Có các quan điểm không giống nhau về phân loại giai đoạn lịch sử hào hùng Ai Cập cổ đại. Ở đây, trong thời điểm tạm thời phân chia lịch sử hào hùng Ai Cập cổ kính thành 5 thời kỳ khác nhau với 31 vương vãi triều, xen giữa là những quy trình ngắn bị ngoại tộc xâm lăng với chia cắt lãnh thổ<1>.

Tảo Kỳ vương quốc (3200 - 3000 TCN)

bao gồm 2 vương vãi triều đầu tiên, thời kỳ thống duy nhất Thượng - Hạ Ai Cập, hiện ra nhà nước Ai Cập, tiến độ đầu của thời đại văn minh.

Cổ vương quốc (2900 - 2300 TCN)

Thời kỳ hiện ra và củng cầm Nhà nước tw tập quyền, thời kỳ cách tân và phát triển thịnh đạt đầu tiên về các mặt kinh tế tài chính phát triển thịnh đạt trước tiên về những mặt kinh tế, văn hoá, thiết yếu trị, quân sự của ai Cập.

Thời kỳ Cổ vương quốc trải từ bỏ vương triều III – VI. Ai Cập liên tục thực hiện các cuộc tiến công vùng Đông Bắc (bán hòn đảo Sinai) và khu vực miền nam Ai Cập (Nubi) không ngừng mở rộng lãnh thổ, cướp bóc tài sản. Những Pharaông cho xây dựng hàng loạt những Kim từ tháp (thời đại Kim từ bỏ tháp)<2> cùng củng thế sức mạnh ở trong phòng nước chuyên chế.

Trung vương quốc (2160 - 1710 TCN)

Được tính từ bỏ vương triều XI sau thời điểm Mentuhôtep - lãnh tụ của thành Tebơ nghỉ ngơi miền nam thắng lợi tập đoàn quí tộc sinh hoạt Hêraclêôpôlit (miền Bắc) thống nhất quay trở về Ai Cập, tiếp tục phát triển về các mặt: cách thức sản xuất bằng đồng đúc thau phổ biến, xây dựng các công trình thuỷ lợi béo (hồ Moris sinh sống châu Phayum), việc mua sắm với các vùng bao phủ được đẩy mạnh.

Cuối chũm kỷ XVIII TCN, Ai Cập rủi ro khủng hoảng (khởi nghĩa của nô lệ,dân nghèo năm 1750 TCN) và bị fan Híchxốt đô hộ 150 năm (1710 - 1560 TCN)

Tân quốc gia (1560 - 1100 TCN)

Ai Cập tiến công đuổi tín đồ người Híchxốt cùng phục hưng nền kinh tế nông nghiệp, dịch vụ thương mại của mình, đồng thời mở rộng cương vực, đổi mới một đế quốc rộng lớn (phía Bắc tiếp giáp vùng tiền Á, phía nam tận xứ Nubi - chiều lâu năm Bắc – Nam lên tới 3200km. Các quốc gia, vùng buộc phải cống nạp (các nước vùng chi phí Á, đảo Cret…)

Hậu kỳ quốc gia (gần 1100 - 525 TCN)

Đây là thời kỳ rủi ro khủng hoảng - suy vong của người nào Cập cổ đại (bắt đầu tự vương triều XXI). Ai Cập tiếp tục bị ngoại tộc xâm lăng và kẻ thống trị (người Libi, Nubi, Atxiri, tía Tư rồi Makedonia). Nền văn hóa Ai Cập gồm nhiều biến hóa và dần bị Hy Lạp hóa.

Một vài điểm chú ý về lịch sử và văn hóa Ai Cập:

Ai Cập là nơi thành lập và hoạt động xã hội có thống trị và bên nước nhanh nhất có thể trong lịch sử hào hùng nhân loại, là nền văn minh đầu tiên của loài fan do đông đảo diều kiện đặc thù về thoải mái và tự nhiên tạo nên.Lịch sử Ai Cập cổ đại kéo dãn hàng mấy ngàn năm với khá nhiều vương triều thông suốt nhau. Nhìn chung lịch sử hào hùng và văn hóa truyền thống Ai Cập bao gồm tính đóng kín đáo tương đối.Ai Cập cổ đại vượt trội cho hầu như nhà nước cổ đại thứ nhất ở phương Đông: kinh tế tài chính nông nghiệp tưới tiêu là chính; chính sách xã hội quân lính gia trưởng; nền quân chủ siêng chế sơ khai.Nền văn hóa truyền thống – văn minh Ai Cập cổ truyền không liên tiếp phát triển sau thời cổ đại, bị ngắt quãng và không có ảnh hưởng sâu sắc đối với những thời kỳ lịch sử sau này.Những thành tựu hầu hết của thanh tao Ai Cập

SVchuẩn bị bài, triệu tập 2 vấn đề:

Những thành tựu đặc biệt nhất của tao nhã Ai Cập là gì?
Những điểm độc đáo và khác biệt về phương diện kiến trúc, tín ngưỡng của Kim trường đoản cú tháp Ai Cập?Chữ viết và văn họcRa đời sớm, ngay lập tức từ khi xã hội có giai cấp bắt đầu hình thành.Ban đầu chữ Ai Cập là chữ tượng hình: biểu thị một trang bị gì thì vẽ bởi hình ấy. Sau đó khi mong thể hiện các khái niệm trừu tượng thì nên dùng cách thức mượn ý: mong mỏi viết chữ khát thì vẽ con bò đững cạnh dòng nước; viết chữ chính nghĩa thì vẽ lông đà điểu bởi vì lông đà điểu nhiều năm gần cân nhau (công bằng, đúng đắn).Sau đó, xuất hiện những hình vẽ thể hiện âm tiết. Những hình vẽ này vốn bộc lộ một từ rất nhiều đồng âm cùng với với âm ngày tiết mà fan ta mong muốn sử dụng. Ví dụ: con đôi mắt tiếng Ai Cập là ar buộc phải hình con mắt thể hiện âm ar (thể hiện từ tất cả nghĩa khác, không phải con mắt nữa). Dần dần những chữ chỉ âm tiết biến thành chữ cái. Chữ tượng hình Ai Cập cổ đại có khoảng 1000 chữ, trong các số đó có 24 chữ cái. Về bản chất chữ Ai Cập là chữ tượng hình, song có nhiều cách biểu thị (biểu thị hình hình ảnh cụ thể, âm tiết và chữ cái).Chất liệu để viết: đá, gỗ, gốm, vải, da…song thịnh hành nhất là giấy papyrus, nhiều loại giấy sớm nhất thế giới. Người ta lấy thân cây papyrus, một các loại cây tương tự cỏ nước cơ mà cao, thân bao gồm tiết diện tam giác, chẻ thành nhiều thanh mỏng tanh và đan lại, ròi ép mỏng manh tạo thành giấy. Hiện nay người ta vẫn cất giữ được một vài ba cuộn giấy trường đoản cú thời cổ đại.Đời sinh sống tín ngưỡng – tôn giáoNgười Ai Cập gồm đời sống tín ngưỡng, tôn giáo siêu phong phú. Chúng ta thờ những vị thần khác nhau, như những thần tự nhiên và thoải mái (sấm, chớp, mây, mặt trời, mưa, gió…) và các súc trang bị (đặc biệt là bò). Tín đồ Ai cập cũng thờ cúng những con vật tưởng tượng như phượng hoàng giỏi nhân sư.Về sau, cùng với việc hình thành đơn vị nước tw tập quyền, thần khía cạnh Trời vươn lên là vị thần đặc trưng nhất. Vị trí thờ thần mặt Trời trước tiên là Iunu mà người Ai Cập hotline là Heliopolis, nghĩa là tp của thần mặt Trời (Trong truyền thuyết Hy Lạp, Helios chính là thần mặt Trời). Đến thời Trung vương vãi quốc, thành Tépbơ biến hóa kinh đô của toàn quốc nên thần phương diện Trời Amôn tại chỗ này trở thành vị thần tối đa của Ai cập.

Đến thời Tân vương vãi quốc, vua Ichnaton đang tiến hành cách tân tôn giáo, chỉ tôn thờ vị thần tuyệt nhất là thần mặt Trời Aton. Thế nhưng việc này đã thảm bại và Ai Cập liên tiếp thờ cúng nhiều vị thần không giống nhau.

Người Ai Cập cổ xưa coi trọng việc thờ tín đồ chết, liên quan tới quan liêu niệm của mình về linh hồn.

Người Ai Cập đến rằng, linh hồn (Can) nhập vào thể xác khi con người thành lập và hoạt động và ra khỏi khi con fan chết đi. Dẫu vậy nếu giữ được thân xác nguyên vẹn, 1 thời điểm nào đó linh hồn sẽ quay về nhập vào thể xác cùng con fan sẽ sinh sống lại. Bởi vì vậy họ đã ướp trước đó xác tín đồ chết. Đối với các Pharaông, bạn ta xây dựng phần nhiều kim từ tháp đẩy đà (thời Cổ vương vãi quốc) để giữ lại xác ướp.

Đối với người Ai Cập, Pharaông là một hình tượng quyền lực về tối cao, là hiện tại thân của thánh thần. Bọn họ tôn sùng Pharaông như thần linh (được hôn ngón chân dòng của Pharaông chính là một vinh hạnh lớn). Trong lịch sử vẻ vang Ai Cập, từng diễn ra những cuộc cải cách tôn giáo, mục tiêu là phối hợp giữa sức khỏe vương quyền cùng thần quyền. Khá nổi bật là cuộc cách tân của Ichnaton, tôn thờ tốt nhất thần phương diện trời Atôn và nhà vua biến chuyển hiện thân của thần khía cạnh Trời.Nghệ thuật phong cách xây dựng và điêu khắcNghệ thuật con kiến trúc:

(Yêu ước SV sẵn sàng ở nhà với yêu cầu làm rõ những điểm lưu ý kiến trúc, tín ngưỡng nổi bật của những kim từ tháp).

+ vật dụng liệu: đá vôi là chủ yếu, với một vài một số loại đá khác với gỗ.

+ Những dự án công trình nổi bật: Kim trường đoản cú tháp, thường miếu và cung điện.

Thời gian và địa điểm: Xây dựng thời những vương triều đồ vật III với thứ IV, tức tốc Cổ vương vãi quốc, tại vùng sa mạc tây nam Cairo (Khu vực được điện thoại tư vấn là Thung lũng các vị vua, tức vùng Ghiza). Sau thời kỳ này, bạn ta không thi công kim từ tháp nữa mà lại xây dựng các hầm mộ ở vách núi để bảo vệ thi hài Pharaông.

Mục đích: Liên quan mang đến tín ngưỡng về linh hồn người chết sẽ quay trở về nhập vào thể xác nếu có thể ướp được xác. Fan ta xây đắp kim tự tháp để giữ lại và thờ tự xác ướp Pharaông. Kim tự tháp còn là biểu tượng cho uy quyền và sự phong phú của Pharaông.

Kiến trúc: Kim từ bỏ tháp được tạo ra dưới thời vua Kê ốp là kim từ bỏ tháp lớn nhất và tiêu biểu vượt trội nhất về bản vẽ xây dựng kim trường đoản cú tháp.

Kim từ bỏ tháp Kê-ốp (tên Ai Cập) là Hufu cao 146,5m, tất cả hình tháp chóp, lòng là một hình vuông mỗi cạnh lâu năm 230m, bốn mặt là hầu như hình tam giác theo bốn hướng đông, tây, nam, bắc. Vật liệu xây dựng là phần lớn tảng đá vôi lớn, mài nhẵn cùng xếp khít với nhau chứ không dùng vữa. Ở độ cao 13m so với khía cạnh đất tất cả cửa thông với hầm mộ trong lòng kim từ tháp (có 2 hầm mộ, 1 chính giữa kim từ tháp cùng một ngơi nghỉ sâu bên dưới nòng đất 30m).

Người ta ước tính rằng hy vọng xây dựng được kim trường đoản cú tháp Kêốp cần khoảng tầm 20 năm và hàng nghìn nghìn nhân công cố phiên nhau xây dựng. Tương tự như các kim trường đoản cú tháp khác, hầm chiêu mộ trong kim trường đoản cú tháp Kêốp đã mất xác ướp và những báu vật song các kim trường đoản cú tháp vẫn trường tồn qua hàng ngàn năm. Tín đồ Ai cập tất cả câu: «Tất cả các sợ thời gian, những thời gian lại sợ hãi kim từ bỏ tháp».

Nét lạ mắt ở kiến trúc kim từ tháp: nghệ thuật và thẩm mỹ tạc và mài đá, ghép cân nặng đá lớn lao mà không thực hiện vữa, đạt độ đúng chuẩn cao, chế tạo thành rất nhiều khối phong cách xây dựng đồ sộ và cực kỳ vững chắc. Mặt khác, cùng với những chế độ thô sơ thời kỳ đó, việc dịch rời và ghép mọi phiến đá béo trên hầu hết độ cao vậy nên được thực hiện ra làm sao vẫn còn là điều bí ẩn. Có lẽ người Ai Cập đang biết sử dụng con lăn gỗ tròn với ròng rọc, cùng với vấn đề đắp phần đa gò đất bự để chế tạo kim từ tháp. Mặc dù vậy, cụ thể cụ thể vẫn không được xác định chắc chắn.

Điêu khắc: Thành tự tập trung ở nhị mảng tượng và phù điêu. Tự thời Cổ quốc gia về sau, vua Ai Cập thường xuyên sai tạc tượng của chính bản thân mình và những người dân trong hoàng tộc, tạc trên đá, gỗ hoặc đúc bằng đồng.

+ Tượng nhân sư Xphanh (Sphin): đây là công trình xây dựng điêu khắc vượt trội của Ai Cập. Xphanh là nhân sư (đầu người, mình sư tử), thường đặt trước cổng thường miếu. Lớn nhất và tiêu biểu nhất là tượng Xphanh đặt tại Kim tự tháp Kê – phren sinh hoạt Ghiza. Tượng này lâu năm 55m, cao 20m, riêng tai dài 2m, biểu lộ khuôn phương diện của vua Kê-phren (thế kỷ XXIX TCN), ca ngợi trí tuệ và sức mạnh của nhà vua.

+Viên thư lại<3>: tự thời vương triều IV, tượng các viên thơ lại đã được biết thêm đến, diễn tả chủ thể của chính mình như là những người học rộng lớn biết những chứ không solo thuần chỉ cần viên thư lại. Câu hỏi biết đọc, biết viết là con đường leo lên mọi trị trí cao cấp trong cỗ máy nhà nước, buộc phải nhiều nhân vật quyền quý và cao sang chọn bộc lộ mình trên những tác phẩm điêu khắc là phần đa viên thư lại (hoàng tử, tu sĩ, quan liêu tòa…).

Tiêu biểu trong các bức tượng đó là bức tượng phật viên thư lại khuyết danh tạc vào thời kỳ vương triều thứ IV, khoảng 2375 TCN: viên thư lại ngồi xếp bằng, nhì tay đặt lên tờ giấy papyrus ném lên đùi mình, tay yêu cầu trong tư thế ráng cây bút bằng sậy. Tư thế tượng 1-1 giản, nhưng biểu hiện sự từ bỏ tin. đôi mắt tượng được thế đá, màu sắc tượng phần đông còn được giữ lại nguyên.

+Hoàng hậu Nêphéctiti: Tượng bán hoàng hậu của vua Ichnaton, vương vãi triều vật dụng XVIII, biểu hiện một thanh nữ tuyệt đẹp và gồm uy quyền, có ảnh hưởng lớn so với cuộc cải tân tôn giáo của nhà vua. Tượng được tạc bằng đá tạc thạch anh màu nâu nhạt, ghép một vài loại đá khác. Đây là bức tượng phật được đánh giá đẹp tốt nhất trong nghệ thuật tạc tượng của ai Cập cổ đại<4>.

+ khía cạnh nạ bằng vàng của Tutankhamôn: Các vị Pharaông lúc ướp xác hay kèm theo cái mặt nạ tạc theo đúng chân dung. Danh tiếng nhất là mặt nạ bằng vàng của Tutankhamôn, vị Pharaông bị tiêu diệt trẻ và kho báu trong hầm mộ số đông còn ấn tượng khi xét nghiệm phá.

Chiếc mặt nạ bởi vàng khối nặng nề tới 11kg với được cẩn chất thủy tinh màu với một trong những loại đá quý, trùm lên đầu cùng vai đơn vị vua. Khăn trùm đầu được trang trí bởi thủy tinh màu xanh da trời dương trong khi chân ngươi và đường viền mắt rất nổi bật được cẩn đá xanh dương. Tròng mắt được thiết kế từ đá vỏ chai và thạch anh. Nó thể hiện chân thực chân dung bên vua, nhằm linh hồn có thể nhận diện được theo quan niệm thời đó<5>.

Thành tựu về khoa học tự nhiênToán học: Xuất phân phát từ nhu yếu đo lại ruộng đất vì chưng nước sông Nin dưng xóa rang giới và đo lường và tính toán vật liệu lúc xây hình thành người Ai Cập có tương đối nhiều hiểu biết đáng để ý về toán học.

Họ cần sử dụng phép đếm thập vị tiến (lấy 10 làm cho cơ sở), biết sử dụng phép cùng trừ những chưa chắc chắn nhân chia. Họ biết một trong những kiến thức đại số sơ giản

Về hình học, người Ai Cập tính được số Pi=3,16, chưa hẳn đúng đắn với số thực 3,141529…), tính được diện tích s tam giác, hình cầu, thể tích hình tháp đáy vuông…

Thiên văn học:

+ bạn Ai Cập đang vẽ được 12 cung hoàng đạo với biết được một số hành tinh như sao Thủy, sao Kim, sao Hỏa, sao Mộc, sao Thổ.

+ Họ chế tạo được đồng hồ mặt trời và đồng hồ nước nhằm đo thời hạn song có rất nhiều nhược điểm (đồng hồ mặt trời chỉ cần sử dụng được vào ban ngày và khi tất cả nắng. Đồng đầm nước thì ko được đúng mực lắm vì nước cất cánh hơi)

+ Đặt ra kế hoạch dựa vào hiệu quả quan sát bầu trời và quy lý lẽ dâng, hạ nước của sông Nin. Họ đặt ra lịch có 365 ngày, từng tháng bao gồm 3 ngày cùng 5 ngày còn thừa để vào cuối năm. Năm mới bắt đầu khi nước sông Nin dâng (tháng 7 dương lịch) và chia ra làm 3 mùa, mỗi mùa 4 tháng: mùa Nước dâng, mùa Ngũ ly và mùa thu hoạch. Kế hoạch này tương đối đúng mực (thiếu ¼ ngày) tuy nhiên họ không biết đặt năm nhuận.

Y học:

Người Ai Cập giỏi cả nội khoa và ngoại khoa bởi họ gồm tục ướp xác. Khi ướp xác cần được mổ lấy nội tạng và óc. Vì thế họ biết rõ về cấu trúc cơ thể với một số chức năng của những cơ quan.

Họ mang lại rằng nguyên nhân bệnh tật là do sự không bình thường của mạch máu chứ chưa phải do ma quỷ, biết được mối quan hệ giữ tim và máu…

Một số tài liệu cũng cho thấy thêm họ đã miêu tả được vài loại căn bệnh như đường tiêu hóa và dạ dày, dịch đường hô hấp, xung quanh da… và phương thức chữa trị.

Nhìn chung những đọc biết của người Ai Cập khá dễ dàng và dựa nhiều vào gớm nghiệm tuy nhiên những đọc biết đó chứng tỏ họ dành được những thành tựu quan trọng đặc biệt của bắt đầu thời đại văn minh.

VĂN MINH LƯỠNG HÀĐiều kiện thoải mái và tự nhiên – người dân và tiến trình lịch sử hào hùng của Lưỡng HàĐiều kiện tự nhiênLưỡng Hà (Mésopotamie) nghĩa là vùng đất nằm trong lòng hai bé sông theo phong cách gọi của fan Hy Lạp: Medos nghĩa là trọng tâm và Potamos nghĩa là sông. Đó là sông Tigơrơ (phía Đông) với Ơphơrat (phía Tây). Cả hai con sông này đều khởi nguồn từ miền rừng núi Acmênia chảy qua bờ cõi nước Irắc thời buổi này và đổ ra vịnh Pécxích. Phù sa của hai dòng sông này tạo cho khu vực đồng bằng màu mỡ và đầy đủ nguồn nước. Chính bới đó, tương tự như AI cập, Lưỡng Hà sớm lao vào thời đại hiện đại với những phương pháp thô sơ bằng đá điêu khắc và đồng.Nằm ở trong phần trung vai trung phong của Tây Á, Lưỡng Hà tất cả vị trí ước nối vô cùng quan trọng, trên tuyến phố qua lại thân phương Đông và phương Tây theo cả đường bộ và đường biển (vịnh Pécxích). Vì vậy Lưỡng Hà tất cả diều kiện chia sẻ với các khu vực xung quanh.

Mặt khác, Lưỡng Hà lại không có biên giới tự nhiên hiểm trở bít chắn như Ai Cập. địa chỉ và đặc điểm địa hình đó ảnh hưởng lớn tới lịch sử vẻ vang và văn hoá của vùng này. Lịch sử dân tộc Lưỡng Hà là lịch sử hào hùng của các trận đánh tranh giữa những tộc người, là lịch sử vẻ vang các tộc bạn thay nhau làm chủ nhân khoanh vùng này, xuất hiện một nền văn hoá nhiều dạng, mở, chia sẻ văn hoá bạo phổi mẽ..

Dân cư: phức tạp, bao gồm nhiều tộc người khác nhau trong tiến trình lịch sử dân tộc và gồm sự hòa huyết.Thiên niên kỷ IV TCN: tín đồ Xume từ Trung Á thiên di đến khu vực miền nam Lưỡng Hà.Thiên niên kỷ III TCN bạn Accat nằm trong tộc Xêmít cho trung lưu lại Lưỡng Hà, đồng điệu với tín đồ Xume sinh hoạt đây.Sau đó nhiều tộc người khác (Amôrit, Atxiri, Catxit…) mang đến Lưỡng Hà, đồng nhất với dân cư đến trước.Các giai đoạn lịch sử dân tộc của Lưỡng Hà cổ đại:Những công ty nước của người Xume (TNK IV TCN ¸ TNK III TCN)

Là thời kỳ hình thành một loạt các đất nước thành bang của tín đồ Xume (Lagat, Ua, Uruc, Eridu…), có nghĩa là những nhà nước đem một thành thị làm cho trung tâm. Những thành bang liên tục xảy ra cuộc chiến tranh và tiếp nối thành bang Umma đã thống duy nhất được khu vực miền nam Lưỡng Hà.

Người Accát làm chủ Lưỡng Hà (TK XXIV - XXII TCN)

Vua Sacgôn (2369 - 2314 TCN) đi đầu thành bang Accat, thành bang của một nhánh bạn Xêmit, là tín đồ đã bao gồm công thống nhất khu vực Lưỡng Hà (đánh bại các giang sơn thành bang của người Xume, mở rộng biên giới của Lưỡng Hà). Đến thời cháu của Sacgôn là Naramxin (2270 - 2251 TCN) Lưỡng Hà còn kiềm chế cả một vùng đất to lớn của Tây Á. Việc đồng hóa người Xume - Accat đã diễn ra.

Đến cuối thời kỳ này, Accat khủng hoảng rủi ro và bị fan Guti giai cấp một thời gian khá dài.

Sự phục hưng của tín đồ Xume (2132 - 2024 TCN)

Đây là thời kỳ người Xume giành lại quyền khống chế quanh vùng Lưỡng Hà, bên dưới quyền kẻ thống trị của thành bang Ua. Cuối thế kỷ XXI TCN, mâu thuẫn xã hội trở nên tân tiến là vì sao làm Lưỡng Hà suy yếu, trở thành đối tượng người sử dụng bị thôn tính bởi tín đồ Elam với Amôrit.

Thời Babilon cổ (1894 - 1595 TCN)

Đây là thời kỳ huy hoàng nhất lịch sử hào hùng Lưỡng Hà - thời kỳ này gắn thêm với vai trò của bạn Amorit với ông vua Hammurabi (1792 - 1750 TCN). Babilon là tp nằm chính giữa Lưỡng Hà. Từ bỏ đây, Hammurabi đã thống nhất phần nhiều khu vực Lưỡng Hà.

Kinh tế cải tiến và phát triển (công rứa sản xuất bằng đồng thau được thực hiện phổ biến, bắt đầu xuất hiện tại công cụ bởi sắt). Buôn bản hội – thiết yếu trị ổn định. Nền văn hóa có điều kiện trở nên tân tiến mạnh mẽ. Tính từ lúc đây, cư dân thống nhất hotline là bạn Babilon

Sau lúc Hamurabi chết thì Babilon cổ bị giảm sút và trong vòng 1000 năm tình hình khu vực rối ren, chia rẽ, phân tán và tiếp tục bị nước ngoài tộc thôn tính (năm: 1518 TCN tín đồ Catxit; năm: 1165 TCN bạn Atxiri).

Thời kỳ Tân Babilon và cha Tư (626 - 328 TCN)

Tân Babilon là tiến trình phát triển ở đầu cuối của Lưỡng Hà, thời kỳ hồi phục lại vương quốc Babilon cổ. Thời kỳ này, Babilon do tín đồ Canđê làm chủ.

Nhiều công trình kiến trúc vượt trội của Lưỡng Hà được xây dựng thời gian thời kỳ này (thành Babilon, sân vườn treo Babilon…)

Năm 538 TCN, Tân Babilon bị cha Tư tấn công và bị tiêu diệt, Tân Babilon diệt vong. Rất nhiều đến năm 328, tía Tư lại bị Mekedonia xâm lược, quanh vùng này chịu ảnh hưởng của văn hóa truyền thống Hy Lạp.

Những thành tựu đa phần của tao nhã Lưỡng HàChữ viết với văn học

+ Chữ ngày tiết hình: khoảng chừng TNK IV TCN, gần đôi khi với Ai Cập, bạn Xume sinh sống Lưỡng Hà cũng sáng chế ra chữ viết của mình. Các tộc người kế tiếp đến thống trị Lưỡng Hà như Accat, Hatti, Atxiri, ba Tư sẽ tiếp thu và phát triển chữ viết của người Xume.

Chữ viết ở khoanh vùng Lưỡng Hà được gọi là chữ tiết hình hay chữ hình đinh, căn nguyên từ hình dáng của chữ viết này (góc nhọn), do bài toán viết bằng que nhọn trên các phiến đất sét nung ướt rồi phơi khô. Chữ máu hình ban đầu cũng đa số là chữ tượng hình, về sau bổ sung cập nhật thêm chữ biểu ý và mượn âm thanh. Tổng thể chữ máu hình khoảng 600 chữ, những hay được dùng khoảng 300 chữ cùng mỗi chữ gồm vài nghĩa.

Cư dân Lưỡng Hà thực hiện đất sét, một vật liệu rất sẵn bao gồm để viết chữ nên đó bởi que nhọn. Vì vậy chữ viết thông thường sẽ có hình góc nhọn. Hàng trăm ngàn tấm đất sét nung có chữ viết đã được tìm thấy, cho thấy nhiều điều về Lưỡng Hà cổ đại.

+ Văn học: Văn học tập Lưỡng Hà bao gồm 2 bộ phận chủ yếu hèn là văn học dân gian và sử thi (cũng hotline là hero ca).

Văn học dân gian gồm có cách ngôn, ca dao, ngụ ngôn…, làm phản ánh cuộc sống thường ngày lao cồn của quần chúng và giải pháp cư xử ở đời, thường xuyên được truyền mồm nên ngày nay người ta biết ko được nhiều.

Sử thi thành lập và hoạt động từ thời Xume, cho thời Babilon chỉ chiếm một địa chỉ quan trọng, chịu ảnh hưởng mạnh của tôn giáo. Chủ thể thường ngợi ca các vị thần. Tiêu biểu là “Khai thiên lập địa”, “Nạn hồng thủy”, “Gingamét”. Mọi truyện này tác động đến Tây Á hết sức nhiều, đều xuất hiện thêm trong gớm Thánh (Kinh Cựu Ước) của Đạo do Thái.

Tôn giáo: Cư dân Lưỡng Hà thờ nhiều vị thần không giống nhau như thần tự nhiên, thần động vật, thực vật, linh hồn tín đồ chết. Từng thành bang lại cúng một vị thần. Bởi vì vậy khối hệ thống thần linh Lưỡng Hà rất phần đông và lại phức hợp trong khối hệ thống thứ bậc.

Các vị thần thoải mái và tự nhiên chủ yếu gồm những: Thần Anu là thần trời, dần dần được coi là vua và là thân phụ các thần; Thần Enlin là thần đất, chúa tể trời đất; Thần Ea là thần nước, con trưởng Anu, thân phụ của thần Mácđúc…Thần Mácđúc biến đổi chúa tể của các thần từ thời Babilon (Lưỡng Hà thống nhất).

Về linh hồn, bạn Lưỡng Hà cho rằng linh hồn tín đồ chết cũng đều có cuộc sinh sống như ở è thế, nên họ thường xuyên chon theo bầy tớ và các đô tùy táng với những người giàu với xây những lăng chiêu mộ lớn.

Người ta cũng thờ các dã thú.

Tầng lớp cúng cũng cũng rất được hình thành.

Nghệ thuật con kiến trúc:

Kiến trúc là 1 trong những thành tựu tiêu biểu của văn minh Lưỡng Hà, chủ yếu là những công trình tháp, thường miếu, cung điện, thành quách.

+ Vật liệu: do thiếu thốn gỗ, đá nên những công trình phong cách thiết kế Lưỡng Hà phần đông xây dựng bằng gạch.

+ Những dự án công trình tiêu biểu:

GV giới thiệu và yêu mong SV bài viết liên quan trong tài liệu

Tháp đền rồng Ua: Xây dựng vào tầm khoảng thế kỷ XXII TCN, một ngôi tháp hình chữ nhật, 4 tầng, bên phía ngoài xây gạch, vào là lõi đất. Cả tháp có bậc cấp cho ở không tính để tăng trưởng đỉnh. Ngọn tháp này là khu vực thờ bái thần và quan cạnh bên thiên văn.

Tầng 1: màu sắc đen, đại biểu cho trái đất dưới đất.

Tầng 2: màu sắc đỏ, đại biểu cho quả đât con người.

Tầng 3: color xanh, đại biểu cho thiên đường.

Tầng 4: màu trắng, đại biểu mang đến mặt trời, đôi khi là một cái tháp nhỏ.

Thành Tân Babilon: Nằm ở thành phố hà nội Bát-đa của Irắc ngày nay. Đây là một trong tòa thành gạch men lớn có 3 lớp dày từ bỏ 3,3 mang đến 7,8m. Giữa những lớp bao gồm hào sâu và tường đất. Toàn thể tòa thành màu sắc vàng, chu vi 13,2km với trên 300 tháp canh. Nó còn có một công trình xây dựng phòng ngự bằng nước phức tạp, rất có thể làm ngập xung quanh để phòng thủ.

Vườn treo Babilon: Công trình độc đáo của bản vẽ xây dựng Babilon.

Toàn cỗ vườn treo thực tế là một sân vườn hoa tạo nên dựng trên một chiếc đài cao 25m, tất cả 4 lớp (đá, gạch, chì cùng đât). Thực tế thì dự án công trình này không còn tồn tại và chỉ được nói đến trong số tài liệu cổ với một vài dấu tích khảo cổ học. Bởi vì vậy những bí ẩn về nó còn không hề ít như thẩm mỹ dẫn nước lên cao như thế nào, vị trí đúng mực của nó ra sao…

Luật pháp:

Lưỡng Hà là nơi mở ra những bộ luật sớm nhất thế giới. Trong các số đó bộ dụng cụ Hammurabi được soạn dưới thời Hammurabi (1792 – 1750TCN) được xem là bộ công cụ thành văn nhanh nhất thế giới phần đông còn nguyên vẹn.

Bộ luật tất cả 3 phần: Mở đầu; các điều giải pháp và kết luận.

Phần mở đầu nói về sứ mệnh thiêng liêng, quyền uy của Hammurabi với mục đích phát hành bộ luật.

Luật Hammurabi tất cả 282 điều, nhắc tới không hề ít vấn đề: khiếu nại tụng, hôn nhân, gia đình, cài đặt tài sản, quyền hạn và nhiệm vụ của binh lính, chế độ ruộng đất, tô thuế, nô lệ…(GV sử dụng một trong những điều luật pháp để minh họa nội dung).

Phần tóm lại nhắc lại uy quyền, công đức của vua cùng tính hiệu lực của cỗ luật.

Khoa học tự nhiên (Đọc giáo trình)VĂN MINH Ả RẬP

Tài liệu tham khảo

- Nguyễn Thị Thư, Nguyễn Hồng Bích, Nguyễn Văn Sơn, Lịch sử Trung Cận Đông, NXB giáo dục và đào tạo (tái bạn dạng lần thứ ba), 2007.

- Bernard Lewis, Lịch sử Trung Đông 2000 năm quay trở về đây, fan dịch: Nguyễn thọ Nhân, NXB Tri Thức, HN, 2008.

- Will Durant, Lịch sử tao nhã Ảrập, người dịch: Nguyễn Hiến Lê, NXB văn hóa truyền thống Thông tin, HN, 2006.

I. CƠ SỞ HÌNH THÀNH VĂN MINH Ả RẬP

1. Tình trạng bán hòn đảo Ả Rậptrước khi ra đời nhà nước

- địa điểm địa lý: Ảrập là bán đảo lớn nhất quả đât ở tây nam châu Á (diện tích lớn hơn 1/4 diện tích s châu Âu), nằm trong lòng Địa Trung Hải, Hồng Hải cùng Ấn Độ Dương. Bán hòn đảo Ả Rậplà địa điểm tiếp giáp giữa bố châu lục: châu Á, châu Âu, châu Phi, vì chưng đó có tương đối nhiều đường thương mại quốc tế trải qua (Hai tuyến dịch vụ thương mại Đông – Tây thời cổ là Con mặt đường tơ lụa và Con con đường tơ lụa trên biển đều đi qua đây).

- Điều khiếu nại tự nhiên:

+ Đây là một cao nguyên, phần lớn đất đai là sa mạc thô khan, hoang vắng, rất ít nước, thỉnh thoảng tất cả một vài ốc đảo. Những đoàn yêu đương nhân cùng các đoàn lạc đà chở mặt hàng hoá từ châu Âu lịch sự châu Á và trái lại thường hay nghỉ chân tại những ốc đảo này. Vì đó, ốc hòn đảo thường là chỗ tranh chấp, giành giật nguồn nước cùng vùng sinh sống dễ ợt giữa những bộ lạc, những đoàn yêu thương nhân…

+ Khí hậu siêu khắc nghiệt, chênh lệch ánh nắng mặt trời lớn thân ngày và đêm. Ban ngày, nhiệt độ có thể lên cho 450C, ban đêm, ánh sáng lại hạ xuống thấp bên dưới 00C. (điều này góp thêm phần giải yêu thích tính giải pháp con tín đồ ở khu vực đây: chịu đựng được điều kiện khắc nghiệt, thô bạo, quyết liệt).

+ Bán đảo Ảrập ở trên con đường sắm sửa giữa Tây Á và Bắc Phi, giữa phương Đông cùng phương Tây, bởi vì vậy, vị trí đây sớm hình thành một số trong những thành thị là trung trung tâm thương mại, văn hoá của chào bán đảo, tiêu biểu vượt trội như Mécca với Yatơríp.

+ Do điều kiện khí hậu dễ dãi hơn, yêu cầu ở vùng phía phái mạnh của bán đảo có một số đất nước hình thành từ khôn xiết sớm (khoảng cụ kỷ X đến rứa kỷ VI TCN). Mặc dù nhiên, giữa các quốc gia thường xuyên xẩy ra tranh chấp, xung đột. Trong những lúc đó, sinh hoạt vùng phía Bắc, nhiều phần dân cư vẫn sống trong thời kỳ thị tộc, cỗ lạc.

- Điều kiện xã hội:

+ người Ảrập trực thuộc chủng tộc Xêmít (đặc điểm: nước domain authority ngăm nâu, đôi mắt nâu, râu tóc rậm), ở miền nam có nhóm cư dân thuộc nhóm fan Yêmênites, miền Bắc: Nizanites. Nhóm cư dân miền nam sống định cư từ sớm, kiến tạo nên những đất nước văn minh từ những thế kỷ trước công nguyên, liên tục đấu tranh với nhau vào một thời hạn dài, đến núm kỷ IV sau công nguyên new thống độc nhất được một phần. đội cư dân khu vực miền bắc sống du mục, lang thang. Quan sát chung, đến cố gắng kỷ VII, cư dân Ả Rậpvẫn sinh sống trong giai đoạn mạt kỳ của chính sách công xã nguyên thuỷ. Mặc dù nhiên, trong làng mạc hội ban đầu xuất hiện tại yếu tố tứ hữu tài sản, gồm sự phân hoá giai cấp, lộ diện những quý tộc chủ nô, yêu đương nhân nhiều có, nô lệ. Quan hệ quý tộc chủ nô – quân lính dần dần sửa chữa thay thế quan hệ máu tộc trong chế độ thị tộc bộ lạc trước đây.

+ Trong xóm hội bạn Ảrập tồn tại những hủ tục lạc hậu: chế độ đa thê, địa vị người thiếu phụ rất thấp yếu (bị coi là vật nhờ vào của người bầy ông, khi chán, người đàn ông có thể nhượng bạn phụ nữ của bản thân cho một người lũ ông khác; trong chiến tranh, người phụ nữ bị coi là chiến lợi phẩm), một vài bộ lạc tất cả tục chôn sinh sống trẻ gái sơ sinh (vì người ta quan niệm sự xuất hiện của phụ nữ là điềm báo trước sự nghèo khó cho cỗ lạc), ngoài ra còn gồm tục chọc mù mắt một số con vật nhằm tránh vía dữ, tục cột lạc đà ở kề bên người bị tiêu diệt (vì ý niệm có hai trái đất tồn tại như thể nhau, nên tín đồ chết cũng cần mang theo lạc đà sang thế giới bên kia)…Một số tập tục vẫn được duy trì sau khi đạo Islam ra đời.

- Tín ngưỡng:

+ trước lúc đạo Islam ra đời, bạn Ảrập theo tín ngưỡng đa thần. Mỗi thị tộc, cỗ lạc thờ một vị thần khác nhau: phương diện Trăng, phương diện Trời, các vì sao, cúng hòn đá bên trên sa mạc, cây cối trên ốc đảo,... Đền Caaba (ở Mécca) là địa điểm thờ thờ chung của những bộ lạc, trong các số ấy thờ các tượng thần của những bộ lạc (có khoảng 360 tượng thần). Đặc biệt, một viên đá black dài khoảng chừng 20 cm được xem là biểu tượng sùng bái chung cho các bộ lạc.

+ trước khi Islam giáo ra đời, đạo vị Thái, đạo Kitô đã từng có lần được truyền bá cho Ảrập nhưng không gây được tác động lớn cho đời sinh sống tinh thần, trung ương linh của dân cư Ảrập.

2. Quy trình hình thành bên nước Ảrập - Đế quốc Ảrập bành trướng với tan rã

2.1. Quá trình hình thành đơn vị nước Ảrập

* hoàn cảnh lịch sử: (Yêu mong lịch sử đưa ra cho bán đảo Ảrập vào nuốm kỷ VII)

- tình trạng thế giới: Vào nỗ lực kỷ VII, hầu hết các quốc gia trên thế giới đang trong tiến trình xác lập, củng cố cơ chế phong con kiến (Tây Âu: chế độ phong kiến xác lập từ chũm kỷ V đến thay kỷ IX, củng nỗ lực từ cố kỷ IX đến nạm kỷ XI; trung quốc thế kỷ VII sẽ trong thời kỳ hạnh phúc của chế độ phong kiến dưới thời Đường…). Trong những khi đó, Ả Rậpđang trong tiến độ tan tung của chế độ thị tộc, bộ lạc. Trong hoàn cảnh ấy, Ả Rậpkhông thể có những bước tiến tuần tự tuân thủ theo đúng quy qui định hình thái tài chính xã hội → buộc Ả Rậpphải bỏ qua cơ chế chiếm nô, chuyển thẳng lên chính sách phong kiến.

- thực trạng bán đảo:

+ Đến ráng kỷ VII, bé đường sắm sửa giữa phương Đông cùng với phương Tây chuyển sang khoanh vùng vịnh ba Tư nằm trong quyền kiểm soát điều hành của đế quốc bố Tư. Bài toán mất quyền kiểm soát và điều hành đối với con đường buôn bán này làm nên thiệt sợ hãi nặng nề đến nền kinh tế bán đảo Ảrập, những thành phố bự trở nên tiêu điều, hoang tàn, không hề tấp nập như trước. Các thương nhân quý tộc Ả Rậpchuyển sang cho vay lấy lãi, tách lột lao đụng của dân nghèo. Mâu thuẫn trong nội bộ thị tộc, cỗ lạc gay gắt hơn.

+ Ở bên ngoài, đế quốc Ả Rậpcó nguy hại bị xâm lấn bởi vì đế quốc cha Tư nghỉ ngơi phía Đông, Bidăngtium ngơi nghỉ phía Tây.

=> hoàn cảnh lịch sử đề ra một yêu thương cầu: cần phải có một tổ chức chính quyền tập trung vững vàng mạnh hoàn thành các cuộc xung đột chiến tranh giữa các bộ lạc, thống nhất những bộ lạc, gia hạn quyền thống trị của quý tộc, yêu thương nhân, phục hồi lại bé đường sắm sửa Đông Tây, đẩy lùi các nguy hại bị xâm lược, trường hợp có điều kiện thì không ngừng mở rộng chiến tranh xâm lăng sang các vùng lân cận. Tín ngưỡng đa thần là 1 trong trở ngại lớn số 1 cho sự thống nhất các bộ lạc.

→ chủ yếu trong yếu tố hoàn cảnh và yêu cầu đó, đạo Islam đã ra đời và đổi mới một vũ khí tứ tưởng phù hợp cho sự thống nhất bán hòn đảo Ả rập. Quy trình hình thành công ty nước Ả Rậpgắn tức thì với quá trình hình thành, lan truyền đạo Islam và sự nghiệp của Môhamét.

* quy trình thống độc nhất bán hòn đảo Ả rập

- Năm 610, Môhamét ban đầu truyền bá đạo Islam sinh hoạt Mécca, dẫu vậy bị quý tộc bội nghịch đối kịch liệt. Năm 622, Môhamét thuộc tín đồ của bản thân phải chạy lên thành phố Yatơríp làm việc phía Bắc (cách Mécca 400 km). Năm 622 được xem như là năm thứ nhất của kỷ nguyên Hồi giáo. Môhamét trường đoản cú xưng là tiên tri, phải từ đó thành phố Yatơríp thay tên thành Mêđina tức thị “thành phố của Tiên tri”

- Năm 630, Môhamét rước 10.000 tín đồ chiếm Mécca, thành lập nhà nước Ả rập. Mécca phát triển thành thánh địa đa phần của Hồi giáo, đền rồng Caaba phát triển thành thánh thất.

2.2. Đế quốc Ả Rập bành trướng cùng tan rã

- quy trình tiến độ 610 – 632: là thời kỳ có mặt nhà nước Ả rập, đạo Islam thành lập và truyền bá trên phạm vi bán đảo.

- quá trình 632 – 661: thời kỳ này được điện thoại tư vấn là thời kỳ tứ Calipha (Khalíp: phó Tiên tri) tuyển chọn cử và vậy quyền. Họ bởi vì quý tộc bầu ra, dẫn đầu nhà nước, thứu tự là: Abukéc, Ôma, Ôtman, Ali nạm nhau nạm quyền. Trong thời kỳ này, bờ cõi Ả Rậpmở rộng từ Ai Cập đến ba Tư, chiếm phần lớn lãnh thổ của đế quốc Bidăngtium, chiếm khu vực Lưỡng Hà, Ácmêni, Iran.

- quá trình 661 – 750: vương triều Omayát được thành lập, là vương vãi triều thứ nhất ở Ả rập, chính sách chuyên chế tập trung được xây dựng ngày dần mạnh. Những Calipha trở thành hoàng đế nắm những quyền hành về tôn giáo, chủ yếu trị, quân sự, triển khai chế độ phụ thân truyền con nối. Tởm đô chuyển từ En Mêđina về Đamát nghỉ ngơi Xiri.

Đây là thời kỳ bờ cõi đế quốc Ả Rậpđược mở rộng nhất, phía Tây tới Bắc Phi, Tây Ban Nha, phía Đông tới Tuốckextan ở tây bắc Ấn Độ. Đến vào giữa thế kỷ VIII, Ả Rậptrở thành một đế quốc rộng lớn lớn.

- quy trình tiến độ 750 – 1258: thời kỳ thống trị của vương triều Abatxít. Tởm đô chuyển về Bátđa (thuộc Irắc ngày nay). Đây cũng là thời kỳ đế quốc Ả Rậptan rã. Cuối vương vãi triều Abatxít, đế quốc Ả Rậpchia có tác dụng 3 phần:

+ Đế quốc Ả Rậpphương Tây: tất cả Tây Ban Nha và một phần Bắc Phi (kinh đô Coócđôba)

+ Đế quốc Ả Rậpphương Nam: có Ai Cập và một vài vùng bao bọc (thủ đô Cairo)

+ Đế quốc Ả Rậpphương Đông: trung trung khu bán đảo Ả Rập(kinh đô Bátđa)

Năm 1258, kinh thành Bátđa bị quân Mông Cổ chiếm. Đế quốc Ả Rậpdiệt vong.

II. ISLAM GIÁO

“Islam” có nghĩa là “thuận tòng”, “tuân theo”, tức là thuận tòng thánh Allah buổi tối thượng với duy nhất, tuân thủ theo đúng vị sứ mang của Thánh Allah: Môhamét. Islam giáo (trước trên đây quen call là Hồi giáo) bởi Môhamét sáng lập.

* Môhamét (Muhammed) sinh vào năm 571 trên Mécca. Mái ấm gia đình ông thuộc một thị tộc nghèo của cục lạc Koraich. Ông mồ côi cha từ trong bụng mẹ và mồ côi mẹ khi new 6 tuổi. Sau khoản thời gian ông nội qua đời, ông được người bác bỏ nuôi nấng. Thời niên thiếu của ông được tín đồ ta biết khôn xiết ít, chỉ biết ông chăn lạc đà, tiếp nối làm nghề dẫn đường cho những thương nhân qua sa mạc. Chắc rằng chính nghề đi đường nay trên đây mai kia đã cung cấp cho ông các tri thức, nhất là những hiểu biết về đạo vị Thái và công giáo mà sau đây ông gửi vào tôn giáo của mình.

Tương truyền, Môhamét là bạn tầm thước, domain authority mặt hồng hào, đôi mắt đen, tóc đẹp, râu rậm, ông lừng chừng đọc, biết viết dẫu vậy rất thông minh, cương cứng nghị và tài năng hùng biện. Ông còn là người trung thực cùng tình cảm. Nhờ vào vậy nhưng mà ông chiếm phần được cảm tình và tín nhiệm của Khadija - một quả phụ thông minh và giàu có, hơn ông 14 tuổi. Ông làm thuê cho bà cùng năm 25 tuổi, ông đã kết hôn với bà. Từ bỏ đó, ông có cuộc sống giàu sang, hạnh phúc và suốt cả quảng đời ông luôn nhớ ơn Khadija, tuy vậy sau này ông có rất nhiều vợ.

Vào khoảng năm 40 tuổi, Môhamét ngày dần trở phải trầm tư, sinh sống khép kín. Ông thường giấu mình trong một cái hang làm việc núi Hira ngay gần Mécca để nhịn ăn uống và tập trầm tư. Vào một trong những đêm năm 610, thiên thần Gabriel sẽ nói mang lại ông hiểu được ông là “sứ đưa của Thánh Allah” cùng truyền mang lại ông những lời khải thị của Thánh. Trường đoản cú đó, Môhamét công khai minh bạch tự xưng là đơn vị tiên tri của Thánh Allah – thánh của fan Ả rập. Những bài bác thuyết pháp của ông đặt đại lý cho sự thành lập và hoạt động của tôn giáo mới – Islam giáo hay Hồi giáo (Islam theo tiếng Ả Rậpcó tức thị “phục tùng”, giáo điều căn bản của tôn giáo này quy định tín đồ cần phục tùng vị Thánh tối cao với duy tuyệt nhất là Thánh Allah. Còn Hồi giáo là tên gọi quen sử dụng ở vn vì fan xưa tưởng rằng đạo này là đạo của tín đồ Hồi Hột ngơi nghỉ Trung Quốc.) <6>

* quy trình truyền bá đạo Islam sinh hoạt bán đảo Ả rập

- từ thời điểm năm 610, Môhamét bước đầu truyền bá đạo Islam. Khi truyền đạo, Môhamét còn lên án giới công ty nô và giới cho vay lãi sinh sống Mécca, giúp sức về thiết bị chất cho người nghèo, trẻ con mồ côi, goá phụ…Ông tuyên bố: câu hỏi cho chuộc hay trả tự do thoải mái cho bầy tớ là câu hỏi thiện. Thị dân nghèo và nô lệ ở Mécca tin với theo Môhamét. GIới quý tộc với thương nhân Mécca thấy Môhamét tạo được ảnh hưởng trong dân chúng đã ngăn cản ông truyền đạo. Thậm chí, họ còn buộc Môhamét và những đệ tử của ông đề nghị rời Mécca. Năm 622, Môhamét cùng những đệ tử cho thành Yatơríp để liên tiếp truyền đạo. (Yatơríp trong tương lai trở thành thánh địa lắp thêm hai, được đổi thành Medina al-Nabii, tức thị thành phố ở trong phòng tiên tri, thường hotline tắt là Mêđina. Năm 622 trở nên năm đầu của kế hoạch Islam giáo)

- thực trạng ở Yatơríp thời gian đó rất tiện lợi cho việc phát triển tác động chính trị của Môhamét. Yatơríp là 1 vùng nông nghiệp phát triển và là trung tâm bằng tay nghiệp, tuy nhiên ở này lại đang diễn ra cuộc đấu tranh khốc liệt giữa hai bộ lạc nhằm giành vị thế thống trị. Người của cả hai bên đã nhờ Môhamét, nhà tiên tri của Thánh Allah, giải quyết tranh chấp. Nhờ tài trí của mình, ông mau lẹ chiếm được tình cảm của dân chúng và trở thành người đứng đầu thành phố.

- sau khoản thời gian củng cố địa vị ở Mêđina, Môhamét lập đội quân vũ trang để đấu tranh với người Mécca. Các binh sĩ của ông tấn công các thương đội của fan Mécca và cướp hàng hoá. Người Mécca link với các bộ lạc khác bao vây Mêđina dẫu vậy không đạt kết quả. Thanh thay của Môhamét càng ngày càng lớn. Nhiều bộ lạc thỏa thuận ông là thủ lĩnh cùng tình nguyện theo ông. Fan Mécca nhấn rõ gắng yếu của họ.

- Năm 630, Môhamét lại đưa quân cho Mécca. Người Mécca đã ký kết một hoà ước, chịu thừa nhận quyền lực của Môhamét và gật đầu Islam giáo. Mécca được ưng thuận là thánh địa, đền rồng Caaba phát triển thành thánh tích chủ yếu của Islam giáo. Môhamét đổi thay người thống trị tối nhích cao hơn toàn chào bán đảo.

Như vậy, quá trình ra đời của đạo Islam và cách đầu cải cách và phát triển của nó nối sát với quy trình thống duy nhất bán hòn đảo Ả Rậpvà xuất hiện nhà nước.

1. Học thuyết cơ phiên bản của đạo Islam

Giáo lý Islam giáo triệu tập trong khiếp Côran (nghĩa là hiểu thuộc lòng), ngoài ra còn gồm 2 cuốn sách là Sunna với Hadish (chủ yếu nói tới hành vi, cử chỉ, phương pháp đối xử của Môhamét trong quá trình truyền đạo)

- giáo lý căn phiên bản của Islam giáo được bắt tắt vào câu kinh bắt đầu các buổi lễ: “Chỉ tất cả một đức Chúa duy nhất là Allah với một vị tiên tri của ngài là Môhamét. Tín đồ đề nghị phục tùng Thánh Allah và quyền lực tối cao của Ngài” → Islam giáo là một trong những tôn giáo độc nhất thần hay đối. Tín trang bị Islam giáo tin rằng kế bên Thánh Allah không có một vị thần làm sao khác. Tất cả những gì làm việc trên trời dưới đất đông đảo thuộc về Allah. Allah sẽ tạo dựng nên vòm trời nhưng mà không cần sử dụng cột, khắc chế được mặt trăng, sáng chế ra muôn loài. Allah cũng ra đời loài người và biết linh hồn mọi người ra sao. Còn Môhamét là sứ đưa của Allah tiến hành sứ mạng truyền bá tôn giáo, là tiên tri của tín đồ.

- Islam giáo cũng tiếp thu nhiều quan niệm của các tôn giáo khác, độc nhất là quan niệm của đạo vày Thái về lịch sử sáng thế, quan niệm về thiên con đường địa ngục, một số trong những tục lệ, nghi thức như tẩy uế trước khi cầu nguyện, khi nguyện cầu phải nhắm đến thánh địa Mécca và đề xuất phủ phục, trán đụng đất, cấm nạp năng lượng thịt heo, thịt các con vật bị chết vị bệnh, thịt đã cúng thần cùng cấm uống rượu.

- Islam giáo tuyệt đối không thờ hình ảnh tượng (khác những tôn giáo khác) vị họ quan niệm Allah toả khắp đều nơi, không tồn tại hình tượng nào có thể thể hiện được. Vì thế trong thánh thất Hồi giáo chỉ trang trí bằng chữ Ả Rậpxen kẽ với những hình học, hình bông hoa lá. Chỉ riêng biệt trong đền Caaba nghỉ ngơi Mécca bao gồm thờ một viên đá đen từ xưa nhằm lại mà lại thôi.

Tương truyền, Caaba vị Abraham và nam nhi là Ismail - tiên sư của người Ả Rậpxây nên. Sau thời điểm Abraham qua đời, cục cưng Gabriel đem mang đến Ismail và người mẹ ông là Agar một khối đá trắng không tì lốt để gối đầu. Từ thời điểm cách đó không xa, thiên thần làm cho một mối cung cấp nước thần kì phun lên, gọi là giếng Zem Zem, nước giếng có thể chữa khỏi mội lắp thêm bệnh. Sau khá nhiều thế kỷ, tội vạ của con người làm cho phiến đá dần biến thành màu đen. Người ta xây tường cao bao quanh làm địa điểm thờ tự. Vào khoảng thời điểm giữa thế kỷ V, cỗ lạc Koraich, vốn vẫn đảm nhiệm việc canh giữ đền Caaba, đã lập ra quanh đền thờ thành Mécca. Mécca dần trở thành trung tâm của miền Hegiadơ, Caaba cũng đổi thay nơi bái phụng thông thường của người Ả rập. Tất cả tới 360 trang bị thờ của những bộ lạc trên khắp bán đảo trong thường Caaba, dẫu vậy Allah Taala, thần của Abraham và Ismail được mọi người Ả Rậpcoi là vị thần chung. Cỗ lạc Koraich liên tiếp trông coi và cai quản thu nhập của đền. Họ làm cho giàu và trở cần có quyền năng trong vùng nhờ nguồn thu nhập từ bỏ hành mùi hương và vận động buôn bán.

- quan niệm về nhỏ người: Islam giáo cũng quan niệm con người dân có 2 phần: thể xác (tạm thời) cùng linh hồn (bất tử). Cuộc sống đời thường trần gian chỉ nên ngưỡng cửa để bước vào cuộc sống đời thường vĩnh hằng ở thế giới bên tê → vì thế trong Islam giáo cũng đều có ngày phục sinh, ngày phán xét cuối cùng như vì Thái giáo, Kitô giáo...

- quan hệ nam nữ gia đình: đạo Islam thừa nhận chế độ đa thê, có thể chấp nhận được mỗi tín đồ nam giới được rước 4 vk - bởi số vk Môhamét cưới đồng ý (phải là những người dân theo tôn giáo độc thần)

2. Giáo luật: ngũ trụ (5 điều rường cột)

- Biểu lộ đức tin: niềm tin hoàn hảo vào Thánh Allah, Môhamét là sứ trả của Allah và là vị tiên tri cuối cùng.

Islam giáo tất cả 6 tín ngưỡng lớn gọi là “lục tín”: tin thánh Allah, tin thiên sứ, tin khiếp điển, tin sứ giả, tin kiếp sau, tin chi phí định.

+ Tin thánh Allah: “ngoài thánh Allah không còn vị thần làm sao khác”, “Thánh Allah là duy nhất, là độc nhất”. Đây là hòn đá tảng, là phân tử nhân tín ngưỡng của đạo Islam, ko được phép thoả hiệp hoặc coi thường.

Kinh Côran (chương III, ngày tiết 26) viết: “Hỡi Thánh Allah! Hỡi người sở hữu toàn quyền xứ sở! Người ý muốn giao quyền cai quản xứ sở cho ai thì tín đồ giao cho người đó; Người mong muốn tước quyền làm chủ đó tự tay ai thì tín đồ tước đoạt; Người mong mỏi cho ai được tôn vinh thì người này được tôn vinh, mong mỏi cho ai ti một thể thì fan đó yêu cầu cam chịu đựng thân phận phải chăng hèn. Không còn thảy phần đông phục lợi nằm cả trong tay Người. Người là toàn năng đối với muôn sự trên trần thế này. Người tạo nên đêm sau đó ngày, ngày thông liền đêm. Người mang ra sinh đồ dùng từ thứ vô sinh với lấy đồ vô hiện ra từ sinh vật. Fan ban phân phát hào phóng cho ai này được Người sủng ái”

Tín thứ Islam giáo khi cầu nguyện thường giơ một ngón tay trỏ, ngụ ý chí Thánh Allah là độc nhất.

+ Tin thiên sứ là tín điều thứ hai của đạo Islam. Theo khiếp Côran thì có không ít thiên sứ. Từng thiên sứ quản lý một công việc, chẳng hạn, bao gồm thiên sứ đảm nhận việc truyền đạt, bao gồm thiên sứ giữ trọng trách quan gần kề vũ trụ với vạn vật, tất cả thiên sứ theo dõi tín đồ chết, báo ngày tận thế…Theo truyền thuyết thần thoại Islam giáo, trước khi Thánh Allah đem đất tạo nên con fan đầu tiên, đã mang ánh sáng chế ra thiên sứ trung thành chấp hành mọi nghĩa vụ của đấng Allah, quan liêu sát, theo dõi, ghi chép không còn bỏ sót các hành vi thiện ác của mỗi con người trong xuyên suốt cuộc đời.

Xem thêm:

+ Tin khiếp điển: tin ghê Côran là bộ kinh Thần thánh vì đấng Allah khải thị mang đến nhà tiên tri Môhamét.

+ Tin sứ giả: tín điều này đòi hỏi tín đồ nên tôn sùng Môhamét - sứ giả và nhà tiên tri của Thánh Allah. Vào đạo Islam tất cả cả thảy 124.000 nhà tiên tri với 350 vị sứ giả. Bên tiên tri là tín đồ trực chào đón những điều khải thị của Thánh Allah và chỉ dẫn được đầy đủ điều dự đoán, còn sứ đưa thì chẳng số đông th